i verbi regolari(düzenli fiiller)

mastar halinin are/ere/ire ile bitmesine bağlı olarak üçe ayırabiliriz.are/ere/ire kısmını çıkartarak kişi zamirine göre değişiklik yapacağız

örnek olarak parlare(konuşmak)/prendere(almak)/dormire(uyumak) fiileri üzerinden çalışalım


                           -are                            -ere                     -ire

io                       parlo                         prendo                   dormo

tu                      parli                          prendi                    dormi

lui/lei                 parla                         prende                   dorme
             
noi                     parliamo                    prendiamo              dormiamo

voi                     parlate                      prendete                 dormite

loro                    parlano                     prendono                 dormono

aspettare(beklemek)
aspetto
aspetti
aspetta
aspettiamo
aspettate
aspettano

vedere(görmek)
vedo
vedi
vede
vediamo
vediate
vedono

aprire(açmak)
apro
apri
apre
apriamo
aprite
aprono

ascoltare(dinlemek), entrare(girmek), tornare(dönmek), credere(inanmak), perdere(kaybetmek), leggere(okumak), partire(ayrılmak), sentire(duymak)

parto per Roma-Romaya yola çıkmak
parto da Roma-Romadan yola çıkmak
per yönelme, da/de ise dan/den anlamı taşır.

-ire ile biten fiiller için farklı bir çekim daha vardır.
ire yerine 
isco
isci
isce
iamo
ite
iscono gelir

finire(bitirmek)
finisco
finisci
finisce
finiamo
finite
finiscono

aynı kuralın geçerli olduğu birkaç örnek;
capire(anlamak), preferire(tercih etmek), pulire(temizlemek), spedire(yollamak), dimagrire(zayıflamak)

(io)pulisco la casa ogni giorno-hergün evi temizlerim
(loro)non capiscono la lezione-dersi anlamadılar
(noi)spediamo un pacco in italia-italya'ya bir pakat yolladık

C'é/ Ci sono (var/varlar)

ingilizcedeki there is/there are gibidir.

cümle yapısına bakarsak;

c'é un'ape nel giordino

var  bir arı   bahçede

ci sono tre api nel giordino

varlar    3 arı     bahçede

non ci sono bicchieri nel bagno

yoktur         bardak   banyoda

c'é un grande aeroporto in Turchia

var  bir büyük havaalanı  Türkiyede

non c'é un italiano qui

yok       bir italyan burada

Gli Articoli İndeterminativi

il
lo      Mascili
l'

la      Feminile
le


olarak articolları görmüştük. Şimdi ise belirtisiz tamımlamalar için olan kısma geldik. 
Önceki konuda "il libro" derken belli bir kitaptan bahsediyorduk ,herhangi bir kitaptan ise "un libro" olarak bahsediyoruz.

il-un
lo-uno
l'-un

la -una
l'-un'

yani il kullanılan yer için un, lo kullanılan için uno gibi...


il gatto-un gatto
lo studente-uno studente
l'albero-un albero
la casa-una casa
l'edicola-un'edicola


Questo é un libro- bu bir kitaptır
ho un gatto nero-siyah bir kedim var

italyanca sıfat örnekleri ve renkler

felice*triste-mutlu*mutsuz
caldo*freddo-sıcak*soğuk
difficile*facile-zor*kolay
alto*basso-uzun*kısa(boy)
lungo*corto-uzun*kısa(nesne)
caro*economico-pahalı*ucuz
grasso*magro-şişman*zayıf
ricco*povero-zengin*fakir
pulito*sporco-temiz*kirli
dolce*salato-tatlı*tuzlu
piccolo*grande-küçük*büyük
giovane*vecchio-genç*yaşlı
nuova*vecchio-yeni*eski
molto*poco-çok*az



azzuro-açık mavi
blu-mavi
bianco-beyaz
nero-siyah
giallo-sarı
grigio-gri
marrone-kahverengi
rosso-kırmızı
rosa-pembe
verde-yeşil
viola-mor

fiil çekim örnekleri

bazı fiilerin çekimleri aşağıdaki sırayla yazılmıştır.

io
tu
lui/lei
noi
voi
loro

ANDARE-gitmek

vado

vai

va

andiamo

andate

vanno

VENİRE-gelmek

vengo

vieni

viene

veniamo

venite

vengono

DARE-vermek

do

dai

da

diamo

date

danno

STAREhissetmet./olmak

sto

stai

sta

stiamo

state

stanno FARE-yapmak faccio fai fa facciamo fate fanno BERE-içmek bevo bevi beve beviamo bevete bevono VOLERE-stemek voglio vuoi vuole vogliamo volete vogliono DOVERE-meli/malı devo devi deve dobbiamo dovete devono

DİRE-söylemek

dico

dici

dice

diciamo

dite

dicono

USCİRE-çıkmak

esco

esci

esce

usciamo

uscite

escono

POTERE-ebilmek

posso

puoi

puo

possiamo

potete

possono

alıştırmalar

dov'e (dove é) istanbul? (istanbul nerededir)
e in turchia (türkiyededir.

di che colore é la macchina?(araba ne renk)
la macchina é bianco(araba beyaz)

di chi é questo libro?(bu kitaplar kimin)
e di paola(paolanın)

sei stancho?(yorgunmusun)
si sono stancho(evet yorgunum)

hai un cane(köpeğin varmı)
no, non ho(hayır yok)

ho una notizia importante(önemli haberlerim var)

sahip olmak-avere

sahip olma yardımcı fiili diyebiliriz buna sanırım.ingilizcedeki have/has got gibidir.

(ben)io-ho
(sen)tu-hai
(o)lui/lei-ha
(biz)noi-abbiamo
(siz)voi-avete
(onlar)loro-hanno



hai fratello?(kardeşin varmı)
si, ho due fratelli(evet 2 kardeşim var)
no, non ho fratelo(hayır kardeşim yok)

quanti anni hai?(kaç yıla sahipsin) kaç yaşındasının tam çevirisi :-)
ho 123 anni
indovina!(tahmin et)

theresa e hans sono anziani, hanno molto tempo. 
    onlar

(onlar yaşlılar, çok boş zamanları var)

italyanca sayılar

1-uno
2-due
3-tre
4-quattro
5-cingue
6-sei
7-sette
8-otto
9-nove
10-dieci
11-undici
12-dodici
13-tredici
14-quattordici
15-quindici
20-venti
30-trenta
40-quartanta
50-cinguanta
60-sessanta
70-settanta
80-ottanta
90-novanta
100-cento
1000-mille
2000-due milla
2014-due milla quattordici

1.-prima
2.-secondo
3.-terzo
4.-quarto
5.-guinto
6.-sesto
7.-settimo
8.-ottavo
9.-nono
10.-decimo
11.-undicesimo
20.-ventesimo
30.-trentesimo

prensentarsi e presentare qualcuna

kendini tanıtma ve başkasını tanıtma
e-ve

io sono Pınar, sono Turcha kişi erkek olsaydı Turcho olacaktı.

di dove sei? (nereli olduğunu sorma samimi)
di dove é? (nereli olduğunu sorma resmi)

yardımcı fiil sen için olan sei seçilmiş yani samimi, resmi ifadede ise o için kullanılan é seçilmiş.

kate inglese

paula italiana

lei é handan , e italiana

lui é italiano

loro sono italiani


soru sorarken cümlenin yapısı değişmiyor sadece cümle uzatılarak söyleniyor.

sei turcha? (Türkmüsün)
cevaben;
si, sono Turcha
no, non sono Turcha 
olabilir.

İşaret ve soru zamirleri

questo/questa-bu
quesi/queste-bunlar
chi-kim
di chi-kimin
che-ne
che cosa-ne
cosa-ne
come-nasıl
dove-nerede
perche-niçin/çünkü
di dove-nereden
quale-hangi
quanti/quante-kaç tane
che tipo-ne tip

İtalyanca kişi zamirleri ve olmak yardımcı fiili (essere)

ben-io+sono
sen-tu+sei
o-lui/lei+é
biz-noi+siamo
siz-voi+siete
onlar-loro+sono

sono,sei,é,siamo,siete,sono essere olarak adlandırılır, yardımcı fiildir, ingilizcedeki am,ise,are gibidir.
o zamiri kişinin erkek-lui yada dişi-lei oluşuna göre değişir.

yardımcı fiil özneyi belli ettiği için kişi zamiri her zaman kullanılmayabilir.

Örnekler;
io sono Pınar, sono felice  (ben pınar, ben mutluyum)

lui é İtaliano (lui italyan) bahsettiğimiz kişi erkekse zamir lui ve italyan kelimeside o harfi ile biten erkek halinde, dişi kişiden bahsediyor olsaydık şöyle olurdu;
lei é İtaliana

loro sono studenti(onlar öğrenciler)

i libri sono nuovi(kitaplar yeniler) i libri kitaplar yani onlar , uygun yardımcı fiili sono ve  son olarak  sıfatta çoğul halde kullanılmış.

Günler ve articoli kuralları

il lunedi(pazartesi)
il martedi(salı)
il mercoledi(çarşamba)
il giovedi(perşembe)
il venerdi(cuma)
il sabato(cumartesi)
la domenica(pazar)


oggi é martedi(bugün salı)
domani é mercoledi(yarın çarşamba)
ieri é lunedi(dün pazartesi)

Günlerden bahsederken normal koşullarda il/lo kullanılmaz, sadece her pazar, her cuma gibi belirtmeler için kullanılır.

Articoli ekler giysilerde, vücudun böümlerinde kullanılır. Aile üyelerinde kullanılmaz.

Articolo determinativo

Belirtili birşeyden bahsederken önüne articolo konur, İngilizcedeki the gibi.

Mesela kitap derken il libro, kitaplar derken ı libri deriz. Çoğul yaparken o harfinin i harfine dönüşmesine dikkat...     

Göl, dağ, ada gibi coğrafik isimlerde , tarihlerde kullanılır ancak şehir isimlerinin önüne gelmez.

                                                                         MASCHİLİ                                                                                                                                                                            TEKİL                                     ÇOĞUL

• sessiz harf ile başlayan kelimeler               IL                                                I

il libro(kitap), il gatto(kedi), i treni(trenler)

• z/s+sessiz/ps/gn/x harfleri ile 

başlayan kelimeler                                         LO                                             GLİ

lo zio(amca/dayı), lo studente(öğrenci)

lo specchio(ayna), gli zaini(çantalar)

• sesli harf ile başlayan kelimeler                   L'                                              GLİ

l'amico(arkadaş), l'albero(ağaç)

                                                                           FEMİNİLE

                                                              TEKİL                                       ÇOĞUL

• sessiz harf ile başlayan kelimeler               LA                                               LE

la notte(gece), la chiave(anahtar), le piante(bitkiler)

• sesli harf ile başlayan kelimeler                 L'                                                  LE

l'acqua(su), la entrata(giriş)le isole(adalar)

İtalyanca tanışma ve hatır sorma

 Tanışma

Samimi isim sorma kalıbı;  Come ti chiami?

Resmi isim sorma kalıbı;   Come si chiama?


Benim adım ....        Mi chiamo ....
şeklinde kendi ismimizi söyledikten sonra ya senin  manasında       e tu? (samimi), e lei? (resmi) denir.

piacere-memnun oldum
anch'io-bende 

ile tanışmayı tamamlayabiliriz.

Hatır sorma

Samimi hatır sorma kalıbı; Come stai?(nasılsın)
Bene, grazie.E tu? (iyi, teşekkürler. Ya sen)
Anch'io, grazie. Arrivederci.(Bende, teşekkürler. Hoşçakal)


Resmi hatır sorma kalıbı;  Come sta?(nasılsınız)
Tutto bene, grazie.E lei? (Çok iyi, teşekkürler. Ya siz)
Anch'io, grazie. Arrivederla.(Bende , teşekkürler. Hoşçakal)

Tek harf değişikliği ile kelimeyi çoğul yapmak

o ile biten kelime çoğul yapılırken son harfi i olur

a ile biten kelime çoğul yapılırken son harfi e olur

e ile biten kelime çoğul yapılırken son harfi i olur

o---i
e---i
a---e

madre-madri(anne)
gatto-gatti(kedi)
borsa-borse(çanta)

Kelimelerin cinsiyetleri

Evet yanlış okumadınız İtalyancada kelimelerin cinsiyetleri var ve buna bağlı birçok kural var, işte detaylar...


Maschile-erkek
Feminile-dişi

Maschile/Erkek kelimeler;

•  o harfi ile biten kelimeler erkektir;

bambino
giorno

• ale-ile-one-ore ile biten kelimeler erkektir;

animale(hayvan)
sapore(lezzet)
porcile(ahır)

• a ile biten bazı kelimeler(amma-ma ile biten) erkektir;

programma(program)
problema(sorun)

• sessiz harf ile biten kelimeler yabancı kökenlidir ve erkektir.

sport

Feminile/Dişi kelimeler;

• a harfi ile biten kelimeler dişidir; 

strada(yol)

amica(arkadaş)

• o ile biten bazı kelimeler (kısaltılmış kelimeler) dişidir;

foto

moto

• ione ile biten kelimeler dişidir;

stazione(istasyon)

pensione(pansiyon)

• çoğul olmayıp i ile biten kelimeler dişidir;

crisi(kriz)

ipotesi(hipotez)

analisi(analiz)

İtalyancada alfabenin okunuşu ve sesler

 Alfabe

A-a     B-bi     C-çi     D-di     E-e     F-effe     G-ci     H-akka     I-i     L-elle     M-emme   N-enne     O-o     P-pi     Q-ku     R-erre     S-esse     T-ti     U-u     V-vu     Z-zeta

J-ilingua  K-kappa  Y-ipsilon  X-icx  W-vu doppia

C ve G harfleri için okunuş kuralları

• c harfi yanına a-o-u harfleri geldiğinde k gibi okunur;

casa(ev)
cosa(şey)
camera(kamera)
ascoltare(dinlemek)

• c harfi yanına e-i harfleri geldiğinde ç gibi okunur;

cinema(sinema)
ciao(merhaba/hoşçakal)
cucina(mutfak)

• c harfi yanına h gelirse k gibi okunur;

che(ne/hangi)
chi(kim)

• g harfi yanına a-o-u harfleri geldiğinde g gibi okunur;

gatto(kedi)
regalo(hediye)
singolare(tek)

• g harfi ince seslilerle ise kendi sesini verir (ci);

gelato(dondurma)
pagina(sayfa)

• g harfi yanına h gelirse ge-gi  gibi okunur;

ınghilterra(ingiltere)
margherita(papatya)

notlar: 
2 sesli harf arasında -s- -z- sesi ile okunur.
gn  ny olarak okunur
sch ş sesi veri
gl ise ly olarak okunur.

merhaba

İtalyanca A1 seviye öğrencisiyim. Bu blogda kursta öğrendiklerimi paylaşacağım. Hem İtalyanca öğrenmeyi düşünenler için bir başlangıç kaynağı hemde benim için bir tekrar imkanı olacağını düşünüyorum. 

Çok yakında...

Ciao!